Xuất khẩu chững lại, nội địa khởi sắc

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong tháng 4/2025, xuất khẩu sắt thép các loại của Việt Nam đạt khoảng 1,09 triệu tấn, tương ứng 709,99 triệu USD. So với cùng kỳ năm 2024, nhóm hàng này vẫn ghi nhận tăng trưởng tích cực với tăng 8,4% về lượng và tăng 10,4% về trị giá, phản ánh tín hiệu phục hồi từ thị trường toàn cầu, đặc biệt là khu vực ASEAN, Trung Đông và Mỹ Latinh.

Dự báo quý III và nửa cuối năm 2025, thị trường thép sẽ tăng trưởng ổn định do bước vào mùa xây dựng cao điểm và tập trung giải ngân đầu tư công. Ảnh: TT

Tuy nhiên, nếu so với tháng 3/2025, lượng và trị giá xuất khẩu sắt thép lại giảm lần lượt 12,4% và 23,1%, đánh dấu đợt điều chỉnh mạnh sau đà tăng trưởng cao trong quý I. Nguyên nhân có thể đến từ sự gián đoạn giao hàng do kỳ nghỉ lễ kéo dài, điều tiết tồn kho tại các thị trường nhập khẩu lớn hoặc xu hướng đi ngang của giá thép thế giới.

Tính chung 4 tháng đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu sắt thép đạt 2,49 tỷ USD, với sản lượng đạt 3,84 triệu tấn. Đáng chú ý, đơn giá xuất khẩu bình quân vẫn giữ ổn định ở mức khoảng 649 USD/tấn, phản ánh khả năng giữ giá tốt và sự ổn định tương đối của cung cầu trên thị trường toàn cầu.

Ở chiều ngược lại, nhóm sản phẩm từ sắt thép ghi nhận kim ngạch xuất khẩu 486,45 triệu USD trong tháng 4, giảm 8,1% so với cùng kỳ. Sự sụt giảm này cho thấy áp lực cạnh tranh đang gia tăng ở phân khúc chế biến sâu, yêu cầu tiêu chuẩn kỹ thuật cao và thường đối mặt với các rào cản thương mại khắt khe từ các thị trường như Mỹ và EU.

Đối với thị trường thép nội địa, phân khúc thép xây dựng ghi nhận tăng trưởng vượt trội: Sản xuất đạt 3,003 triệu tấn tăng 10,6%, bán hàng đạt 3,075 triệu tấn tăng 19,9%. Đơn cử, quý I/2025, đứng đầu thị phần thép xây dựng vẫn là Hòa Phát với 1,191.729 tấn, chiếm 38,76% thị phần, Tổng công ty Thép Việt Nam - CTCP (VNSteel) đứng thứ 2 với 355.660 tấn, chiếm 11,57% thị phần, theo sau là Việt Đức, Vinakyoei và POSCO Yamato Vina.

Ở các phân khúc khác, sản lượng ống thép sản xuất đạt 579 ngàn tấn, tăng 6,9%; bán hàng đạt 626 ngàn tấn, tăng 18,1%. Hòa Phát tiếp tục là nhà sản xuất dẫn đầu về sản lượng với 29,65% thị phần ống thép.

Những sản phẩm còn lại, lượng bán hàng đều tăng như thép cuộn cán nóng HRC bán hàng đạt 1,909 triệu tấn, tăng 9,2% (dù sản xuất giảm nhẹ 1,3%) và thép cán nguội (CRC) bán hàng đạt 694 ngàn tấn, tăng 21%.

3 triển vọng hỗ trợ thị trường thép

Theo VSA, có thể nói quý I/2025 và 2 tháng quý II là một giai đoạn thách thức đối với ngành thép Việt Nam, đó là sự đối lập giữa tăng trưởng nội địa cộng với những khó khăn từ thị trường xuất khẩu.

Dự báo về triển vọng tăng trưởng thép Việt Nam quý III và nửa cuối năm 2025, VSA cho thấy, ngành thép sẽ phụ thuộc nhiều vào tốc độ giải ngân đầu tư công, dự án xây dựng công trình hạ tầng giao thông công cộng được kỳ vọng sẽ tạo ra nhu cầu lớn về thép xây dựng và các sản phẩm thép khác. Bởi với việc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% trong năm 2025, tăng trưởng 2 con số giai đoạn 2026-2030, nhu cầu thép từ các ngành xây dựng dân dụng và sản xuất dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng ổn định.

Dù phải đối mặt với không ít thử thách, các chuyên gia vẫn đánh giá cao triển vọng ngành thép Việt từ nay cho đến cuối năm.

Thứ nhất, đầu tư công được đẩy mạnh với loạt dự án hạ tầng lớn như Vành đai 3 TP.Hồ Chí Minh, cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, sân bay Long Thành… sẽ là đầu ra ổn định cho thép xây dựng.

Thứ hai, giá nguyên liệu có khả năng giữ ở mức thấp, tạo lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp nội địa.

Thứ ba, chính sách trong nước hỗ trợ sản xuất, đặc biệt là về tín dụng ngành vật liệu, giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn tốt hơn trong giai đoạn phục hồi.

Đáng chú ý, dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2, dự án xây dựng sân bay Long Thành và loạt dự án phát triển nhà ở xã hội đang được đẩy mạnh và đẩy nhanh tiến độ. Điều này dự kiến sẽ kéo theo nhu cầu vật liệu xây dựng, trong đó có sắt thép tăng trưởng mạnh mẽ và đẩy giá thép lên trong thời gian tới.

Để hỗ trợ cho ngành thép hồi phục và phát triển, các chuyên gia kinh tế đề xuất, Bộ Công Thương cần tiếp tục nghiên cứu, áp dụng phù hợp các biện pháp phòng vệ thương mại nhằm bảo vệ thị trường thép trong nước. Cùng với đó, cần tăng cường phối hợp với các hiệp hội, doanh nghiệp trong ngành thép để tận dụng cơ hội tại thị trường nội địa từ việc giải ngân vốn đầu tư công đối với các công trình giao thông, xây dựng lớn. Từ đó, thúc đẩy nguồn cung sản xuất trong nước, tạo sự tăng trưởng đột phá, phát triển sản xuất thép, vật liệu xây dựng và cơ khí...